بانک مرکزی ژاپن در نشست سپتامبر خود، سیاستهای پولی را تغییر نداد و به گمانهزنیهای بازار در مورد چشمانداز افزایش کوتاهمدت نرخ بهره پایان داد. عدم تغییر در نرخ بهره منفی و پارامترهای برنامه کنترل منحنی بازده (YCC)، توسط اغلب اقتصاددانان پیشبینی شده بود.
BOJ همچنین متعهد شد که در صورت نیاز، بدون تردید به محرکهای خود بیفزاید؛ قولی که فشار فروش بر ین را افزایش میدهد. ارز ژاپن پس از این تصمیم، 0.4 درصد در برابر دلار تضعیف شد و USDJPY تا مرز 148.20 تضعیف شد.
این افت به سهام کمک کرد حدود نیمی از زیان خود را جبران کنند. بازده اوراق قرضه 10 ساله معیار نسبت به سطح بستهشدن روز پنجشنبه نیم واحد پایه کاهش یافت. دادههای اقتصادی منتشر شده در اوایل روز نشان داد تورم کمی سریعتر از پیشبینیها در ماه آگوست رشد داشته و برای هفدهمین ماه متوالی بالاتر از هدف BOJ قرار دارد.
این داده، ادعای بانک مرکزی ژاپن مبنی بر کند شدن رشد قیمتها و نیاز به تداوم محرکها را زیر سوال میبرد. اصرار BOJ بر پایبندی به سیاست فوقتسهیلی، شکاف بزرگی بین نرخ بهره در ژاپن و ایالاتمتحده ایجاد کرده و یکی از عوامل اصلی تضعیف ین در برابر دلار بوده است.
بازار آماده مداخله عملی توکیو
ین ژاپن اکنون نزدیک سطوحی است که یکسال پیش، مقامات ژاپن را به مداخله عملی در بازار فارکس ترغیب کرده بود. بسیاری از موسسات مالی و بانکها انتظار دارند در صورت عبور نرخ برابری USDJPY از 150، شاهد دخالت عملی توکیو در بازار باشیم. اوئدا در اوایل این ماه گفته بود اگر چرخه تورم دستمزدها تأیید شود، پیشنیاز ضروری برای پایاندادن به تنها کمپین انبساطی بانکهای مرکزی جهان فراهم میشود.
با توجه به این نظرات و تداوم ضعف ین، برخی از ناظران انتظار داشتند این بانک در آخرین نشست خود، چارچوبهای همیشگی را تغییر دهد. اما بیانیه BOJ وعده دیرینه این بانک مبنی بر تداوم سیاستهای تسهیلی در صورت نیاز را تکرار کرد و نشان داد همچنان نگران ریسکهای نزولی است.
ماسامیچی آداچی، اقتصاددان UBS میگوید: «کاتالیزور کلیدی برای تغییر سیاست BOJ این است که رفتار اجتماعی تغییر کرده و مردم ژاپن به این باور برسند که دستمزد آنها همراه با قیمتها افزایش خواهد یافت. بعید است چنین تغییری در شش ماه آینده یا بیشتر اتفاق بیفتد. این بدان معناست که BOJ نیز به تدریج سیاست خود را تغییر خواهد داد.»
اظهارات اخیر اوئدا در مورد پایان احتمالی نرخ بهره منفی، باعث سردرگمی تحلیلگران و سرمایهگذاران شده است. با اینحال، بایستی توجه داشت که اقتصاد ژاپن آمادگی لازم برای افزایش نرخ بهره با هدف حمایت از ین را ندارد. تقاضای داخلی و خارجی متزلزل است و رشد دستمزدها بهدلیل سرد شدن بازار کار، قدرت لازم را ندارد. ضمن اینکه بانک ژاپن تا از تورم 2 درصدی پایدار در این کشور اطمینان حاصل نکند به سیاستهای انبساطی خود ادامه خواهد داد.
کنفرانس مطبوعاتی اوئدا
کازوئو اوئدا در کنفرانس مطبوعاتی پس از نشست سیاستگذاری گفت: «فاصله ما با تعدیل سیاست نرخ بهره منفی تغییر چندانی نکرده و ما صبورانه به سیاست تسهیل پولی، تحت چارچوب فعلی ادامه میدهیم». موضعی که نشان میدهد چرخش در سیاستهای BOJ قریبالوقوع نیست.
اوئدا در ادامه افزود: «امروز در این مورد بحث کردیم که نرخ تورم کندتر از گزارش چشمانداز ماه جولای بوده است و ما با نگرانی شاهد تداوم انقباض در دستمزدهای واقعی هستیم. اگر هدف 2 درصدی بانک مرکزی ژاپن در دسترس باشد در مورد پایان کنترل منحنی بازده و تغییر نرخ بهره صحبت خواهیم کرد؛ اما هنوز نمیتوانیم مشخص کنیم چه متغیری منجربه دستیابی به تورم 2 درصدی پایدار و پایان سیاست نرخ بهره منفی میشود.»
اوئدا در زمینه افت ین گفت در کوتاهمدت نظری در مورد سطوح بازار فارکس ندارد. همزمان با صحبتهای اوئدا واحد پول ژاپن تا نزدیک به کمترین نرخ 10 ماهه خود در برابر دلار، یعنی 148.46 تضعیف شد، اما آن نوع افت سریعی که باعث مداخله دولت ژاپن در بازار شود، هنوز دیده نشده است.