بازار کامودیتی، بازاری برای خرید، فروش و تجارت مواد اولیه یا محصولات پایه است. کامودیتیها اغلب به دو دسته کلی تقسیم میشوند: کامودیتیهای سخت و نرم. کامودیتیهای سخت، حاصل منابع طبیعی هستند و بایستی استخراج شوند؛ مانند طلا و نفت، در حالی که کامودیتیهای نرم محصولات کشاورزی یا دام هستند، مانند ذرت، گندم، قهوه، شکر، سویا و گوشت خوک.
نحوه عملکرد بازارهای کامودیتی
بازارهای کامودیتی به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این محصولات اجازه میدهد تا در مکانی متمرکز و نقدشونده به آنها دسترسی پیدا کنند. این بازیگران بازار همچنین میتوانند از ابزارهای مشتقه برای پوشش مصرف یا تولید آینده استفاده کنند. سفتهبازان، سرمایهگذاران و آربیتراژها نیز نقش فعالی در این بازارها دارند.
تصور میشود برخی کامودیتیها مانند فلزات گرانبها پوشش مناسبی در برابر تورم هستند و مجموعه وسیعی از کامودیتیها میتوانند بهعنوان دارایی جایگزین به تنوع پرتفوی کمک کنند. از آنجا که قیمت کامودیتیها به حرکت برخلاف جهت سهام تمایل دارد، برخی از سرمایهگذاران نیز در دورههای بیثباتی بازار به کامودیتیها تکیه میکنند.
در گذشته تجارت کامودیتیها به زمان، پول و تخصص قابل توجهی نیاز داشت و در درجه اول به معاملهگران حرفهای محدود میشد. امروزه گزینههای بیشتری برای شرکت در بازار کامودیتیها وجود دارد.
انواع بازارهای کامودیتی
بهطور کلی، کامودیتیها یا در بازارهای اسپات یا بازارهای مشتقه معامله میشوند. بازارهای اسپات، بازارهای فیزیکی یا بازارهای نقدی نیز نامیده میشوند که در آن خریداران و فروشندگان، کامودیتیهای فیزیکی را برای تحویل فوری مبادله میکنند.
بازارهای مشتقه شامل فوروارد، آتی و اختیار معامله (آپشن) هستند. فوروارد و آتی قراردادهای مشتقهای هستند که از بازار اسپات بهعنوان دارایی پایه استفاده میکنند. در اینجا صحبت از قراردادهایی است که در آینده، به قیمتی که امروز توافق شده معامله میشوند.
تنها با پایان قرارداد، تحویل فیزیکی کالا انجام میشود و اغلب معاملهگران برای اجتناب از تحویل گرفتن کالا قراردادهای خود را فسخ یا منتقل میکنند. بازارهای آتی و فوروارد بهطور کلی یکسان هستند، با این تفاوت که فورواردها قابل سفارشیسازی هستند و خارج از بورس معامله میشوند، در حالیکه قراردادهای آتی استاندارد بوده و در بورس معامله میشوند.
نمونههایی از بازارهای کامودیتی
مهمترین بورسهای ایالات متحده در شیکاگو و نیویورک مستقر هستند و چندین بورس دیگر در سایر مکانهای این کشور مستقر هستند. هیئت تجاری شیکاگو (CBOT) در سال 1848 در شهر شیکاگو تأسیس شد. کامودیتیهایی که در CBOT معامله میشوند، شامل ذرت، طلا، نقره، سویا، گندم، جو، برنج و اتانول است.
بورس کالای نیویورک (NYMEX) کامودیتیهایی مانند نفت، طلا، نقره، مس، آلومینیوم، پالادیوم، پلاتین، نفت حرارتی، پروپان و برق را معامله میکند.
بورس فلزات لندن و بورس کالای توکیو، از مهمترین بورسهای بینالمللی کامودیتی هستند. کامودیتیها عمدتاً بهصورت الکترونیکی معامله میشوند. با اینحال، چندین بورس در ایالات متحده هنوز از روش حراج استفاده میکنند. به معاملاتی که خارج از فعالیت بورسها انجام میشود، خارج از بورس (OTC) گفته میشود.
معاملهگری در بازار کامودیتی در مقایسه با بازار سهام
برای اکثر سرمایهگذاران خرد، دسترسی به بازارهای کامودیتی، چه اسپات و چه مشتقه، دشوار است. دسترسی مستقیم به این بازارها معمولاً به حساب کارگزاری خاص و/یا مجوزهای خاصی نیاز دارد. از آنجا که کامودیتیها بهعنوان یک دارایی جایگزین در نظر گرفته میشوند، صندوقهای تجمیعی که معاملات آتی کامودیتیها را انجام میدهند، معمولاً فقط به سرمایهگذاران معتبر اجازه دسترسی میدهند.
با اینحال، سرمایهگذاران عادی میتوانند از طریق خود بازار سهام به کامودیتیها دسترسی غیرمستقیم داشته باشند. سهام شرکتهای معدنی با قیمت کامودیتیها در ارتباط است و ETFهای مختلف، شاخصهای کامودیتیها را رصد میکنند.
سرمایهگذارانی که بهدنبال تنوع بخشیدن به پرتفوی خود هستند، میتوانند به این ETFها نگاه کنند، اما برای اکثر سرمایهگذاران بلندمدت این سهام و اوراق قرضه است که هسته دارایی آنها را تشکیل میدهد. علاوهبر این، از آنجا که قیمت کامودیتی نسبت به سهام و اوراق بهادار ناپایدارتر است، تجارت کامودیتیها اغلب مناسب کسانی است که تحمل ریسک بالاتر داشته و افق زمانی طولانیتری را مد نظر دارند.
منبع: اینوستوپدیا