«سنتیمنت» یا «احساسات بازار»، به نگرش کلی سرمایهگذاران و معاملهگران نسبت به یک سهم، ارز یا کل بازار مالی اشاره دارد. این نگرش، تحتتاثیر روانشناسی جمع و از طریق فعالیتهای خریدوفروش آشکار میشود. سنتیمنتال در بازار، تحتتاثیر عوامل مختلفی مانند اخبار اقتصادی، گزارشهای شرکتها و رویدادهای سیاسی هستند که تحلیلگران با استفاده از آنها، سعی میکنند تا احساسات کلی بازار را اندازهگیری کنند. اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، میتوانند به معاملهگران در پیشبینی روندهای آینده بازار و انجام معاملات سودآور کمک کنند. در ادامه به معرفی اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال و نحوه استفاده از آنها میپردازیم.
بروکر اپوفایننس جز بهترین ارائهدهندگان خدمات معاملهگری به تریدرهای ایرانی است. این مجموعه، قویترین سرورهای پلتفرم متاتریدر را در تمامی ابزارهای معاملاتی از جمله فارکس، سهامهای بینالمللی، کالاها و ارزهای دیجیتال ارائه میدهد. با افتتاح حساب در این بروکر، میتوانید از خدمات ویژه کپی ترید و سوشیال ترید بدون کمیسیون و با کمترین اسپرد بهرهمند شوید.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال چیست؟
به شاخص یا اندیکاتوری که احساسات بازار را اندازهگیری میکند، شاخص سنتیمنتال یا “Sentiment Index” میگویند. وقتی احساسات معاملهگران نسبت به یک سهم یا ارز یا بهطورکلی نسبت به بازار مثبت است، قیمتها افزایش پیدا میکنند. برعکس زمانیکه قیمتها کاهش پیدا میکند، نشاندهنده دیدگاه و احساس منفی معاملهگران نسبت به بازار است. این احساسات با اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال قابل اندازهگیری هستند و به فعالان بازار کمک میکنند تا از افزایش و کاهش قیمتها سود کسب کنند.
در واقع تحلیل احساسات، نوعی مطالعه است که در آن معاملهگران بر حالوهوای بازار مالی تمرکز میکنند و با در نظرگرفتن احساسات بازار در کنار سایر عوامل تحلیل بنیادی، میتوانند تصمیمات آگاهانهتر و موفقتر بگیرند. حالوهوای بازار تحتتأثیر روانشناسی جمعیت است و در معاملات آنها دیده میشود. احساسات منفی باعث روند نزولی بازار و احساسات مثبت باعث روند صعودی بازار میشود که با شاخص سنتیمنتال قابل شناسایی است. این شاخص کمک میکند تا معاملهگر در زمان مناسب بتواند مطابق با احساسات بازار وارد معاملات شود.
تحلیل سنتیمنتال چیست؟
تحلیل سنتیمنتال یک روش نوین برای تحلیل بازارهای مالی است که به جای تمرکز بر دادههای اقتصادی و تکنیکال، بر رفتار و روانشناسی فعالان بازار تمرکز دارد. این تحلیل، اطلاعاتی را در مورد نوع گرایش و دیدگاه فعالان بازار به ما میدهد که میتواند در انجام معاملات درستتر و تشخیص موقعیتهای ساختگی بازار کمک کند. نهنگها و سایر بازیگران بزرگ بازار میتوانند با ایجاد موقعیتهای ساختگی، قیمتها را به نفع خود تغییر دهند. تحلیل سنتیمنتال به معاملهگران در تشخیص این موقعیتها و جلوگیری از ضرر کمک میکند. شبکههای اجتماعی و سایر منابع، میتوانند باعث تشنج و نوسانات غیرمنطقی در بازار شوند. تحلیل سنتیمنتال برای معاملهگران، در درک بهتر این نوسانات و تصمیمگیری عاقلانهتر مناسب است.
بیشتر بخوانید: تحلیل سنتیمنتال در فارکس
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال به ما چه میگویند؟
احساسات بازار که گاهی اوقات احساسات سرمایهگذار نیز نامیده میشوند، لزوما با تغییرات اساسی در بازار ارتباطی ندارند. این تعریف بیان میکند که لزوما احساسات بازار برگرفته از وقایع تکنیکالی و مهم قیمت نیست و ممکن است صرفا براساس احساس سرمایهگذاران باشد. معاملهگران روزانه و تحلیلگران فنی که احساسات بازار را اندازهگیری میکنند، بر شاخصهای مورد استفاده برای اندازهگیری و کسب سود از حرکتهای کوتاهمدت قیمت ناشی از روانشناسی جمعیت متکی هستند.
سرمایهگذاران معمولاً از شاخصهای احساسی استفاده میکنند تا ببینند مردم چقدر نسبت به بازار یا شرایط اقتصادی فعلی خوشبین یا بدبین هستند. اگر نظر مردم نسبت به شرایط اقتصادی خوب باشد، قیمتها امکان افزایش دارند و اگر مردم بدبین باشند، ممکن است قیمتها کاهش پیدا کند. این احساسات در تصمیمگیریهای سرمایهگذاران و معاملهگران تاثیرگذار هستند. معمولاً دادههای سنتیمنت یا احساسی، دارای تفاسیر متعدد هستند و هر معاملهگر مطابق با استراتژی و پلن معاملاتی خود از آنها استفاده میکند.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، تنها یک داده هستند و قرار نیست سیگنالهای دقیق ارائه دهند. در واقع این شاخصها، زمان مناسب برای انجام معاملات را اعلام نمیکنند. بهعنوان مثال، یک اندیکاتور سنتیمنت نشان میدهد سرمایهگذاران انتظار کاهش قیمتهای بازار سهام را دارند، اما این شاخص نشاندهنده پایان این انتظار نیست. در واقع نقطه اشباع فروش و کف قیمت را نمیتوان بهراحتی با شاخص احساس مشخص کرد و اگر با وجود انتظار نزولی، میزان فروشندگان کاهش پیدا کند، قیمت دوباره به سمت بالا میرود. چیزی که شاخص به ما نمیگوید این است که چه زمانی این حرکت اتفاق خواهد افتاد.
معرفی شاخصهای احساسات بازار
سرمایهگذاران میتوانند برای درک حالوهوای بازار سهام از شاخصهای احساسات استفاده کنند. نوسانات شدید این شاخصها، میتواند نشاندهنده چرخشهای قریبالوقوع قیمت باشد. در ادامه، چند شاخص احساسی که معاملهگران و تحلیلگران از آنها استفاده میکنند را معرفی میکنیم.
شاخص نوسانات CBOE (VIX)
یکی از اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، شاخص نوسانات VIX است. سرمایهگذاران اغلب این شاخص را بهعنوان «شاخص ترس» میبینند، زیرا زمانی که معاملهگران مقدار قابل توجهی از گزینههای فروش (“put options“) را برای محافظت از سبد سهام خود خریداری میکنند، این شاخص افزایش مییابد. سرمایهگذارانی که گزینههای فروش خریداری میکنند، معتقدند که قیمت سهام اصلی کاهش خواهد یافت. اگر VIX افزایش یابد، نشاندهنده ترس در بازار است.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال NYSE High/Low
سرمایهگذاران از این شاخص برای مقایسه سهام با بالاترین سطح قیمتی 52 هفته اخیر نسبت به پایینترین سطح 52 هفته اخیر استفاده میکنند. افزایش شدید این شاخص در هر جهت، اغلب نشاندهنده احساسات بسیار صعودی یا نزولی در آن سهم است و از مهمترین اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال به حساب میآید.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال میانگین متحرک 200 روزه NYSE
این شاخص با نمایش درصدی از سهام در حال معامله بالاتر از میانگین متحرک بلندمدت خود، به احساسات کلی بازار اشاره میکند. بهعنوان مثال، اگر شاخص افزایش یابد و نشان دهد که بیش از 60٪ از سهام بالاتر از میانگین متحرک 200 روزه خود معامله میشوند، نشاندهنده یک احساس صعودی گسترده در بازار است. همچنین ممکن است نشاندهنده ناحیه اشباع و خرید بیشازحد باشد.
شاخص اندازههای عجیب و غریب معاملات (Odd-Lot)
این شاخص تعداد سهام خریداری و فروختهشده در «اندازههای عجیب و غریب» را اندازهگیری میکند که برای اکثر سهامها کمتر از 100 سهم است. تئوری پشت این شاخص این است که سرمایهگذاران خرد که بهطور معمول کمترین سرمایه را دارند، به احتمال زیاد در اوج احساسات صعودی خرید میکنند و در اوج احساسات نزولی میفروشند. بنابراین، زمانی که معاملات با حجم عجیب و غریب در دورههای افراطی بازار افزایش مییابد، سرمایهگذاران باهوش ممکن است موقعیت مخالفی را اتخاذ کنند. برای مثال در روند صعودی، معاملهگران باهوش میفروشند و در روند نزولی، شروع به خرید میکنند.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال میانگینهای متحرک
سرمایهگذاران معمولاً از میانگین متحرک 50 روزه (MA) و MA 200 روزه برای تعیین احساسات بازار استفاده میکنند. هنگامی که MA 50 روزه از MA 200 روزه عبور میکند و بالا میرود، «صلیب طلایی» نامیده میشود. این حرکت نشان میدهد که قیمت به سمت بالا تغییر جهت داده است و احساسات صعودی ایجاد میکند. هنگامی که MA 50 روزه از MA 200 روزه به سمت پایین عبور میکند، به این حرکت «صلیب مرگ» میگویند. این حرکت نشاندهنده امکان دیدهشدن قیمتهای پایینتر در بازار و احساسات نزولی است.
شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع، یکی از محبوبترین اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال در بازار مالی است. این شاخص که توسط CNN Money تهیه شده است، بهطور گسترده برای نشاندادن وجود ترس و طمع در بازار مالی استفاده میشود. این شاخص، اطلاعات خود را با بررسی چندین جنبه از بازار مالی بهدست میآورد. اجزای اصلی شاخص ترس و طمع، عبارتند از نوسانات قیمت، حجم معاملات، نظرسنجیهای مردمی که در شبکههای اجتماعی احساسات مردم را نشان میدهند. جستجوهای مرتبط با شاخص ترس و طمع، بین صفر تا 100 است. هنگامی که این عدد به صفر نزدیک میشود، مانند زمان سقوط بازار سهام در سال 2020، معمولاً نشانه آن است که بازار به شدت ترسیده است. سطح نزدیک به 100، نشانه آن است که بازار به شدت حریص شده است و اغلب معاملهگران باتجربه این را نشانهای برای فروش در نظر میگیرند.
شاخص ترس و طمع برای تشخیص احساسات در بازارهای مالی استفاده میشود. همچنین معاملهگران از این شاخص برای پیشبینی روند آینده بازار و کاهش ریسک معاملات استفاده میکنند. اما نباید این شاخص را به تنهایی ملاک معاملات قرار داد و در کنار آن باید از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بهره برد. همانطور که در بالا اشاره شد، معاملهگران باتجربه با استفاده از شاخص ترس و طمع، در نقاطی که معاملهگران تازهکار ترسیدهاند، وارد معاملات خرید و در نقاطی که سایر سرمایهگذاران در حال خرید هستند، وارد معاملات فروش میشوند.
بیشتر بخوانید: روانشناسی ریسک
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال در مقابل اندیکاتورهای تکنیکالی
در حالیکه برخی از شاخصهای سنتیمنت ممکن است با دستهبندی شاخصهای تکنیکالی همپوشانی داشته باشند، هدف اصلی شاخصهای احساسات، نشاندادن دیدگاه و واکنش رفتاری فعالان یا سرمایهگذاران در مورد بازار است. اما شاخصهای تکنیکالی اصطلاح کلی برای فرمولهایی هستند که با دستکاری دادههای قیمت یا حجم (و گاهی اوقات سایر انواع دادهها) یک دارایی، دیدگاه متفاوتی از آنچه در نمودار قیمت/حجم در حال رخدادن است، ارائه میدهند.
- از نظر هدف: شاخصهای سنتیمنتال بر احساسات و روانشناسی بازار تمرکز میکنند، در حالیکه شاخصهای تکنیکالی بر تحلیل فنی قیمت و حجم دارایی تمرکز دارند.
- از نظر دادهها: اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال از دادههای نظرسنجی، اخبار، شبکههای اجتماعی و احساسات کلی بازار استفاده میکنند، در حالیکه شاخصهای تکنیکالی از دادههای قیمت و حجم خود دارایی استفاده میکنند.
- از نظر کاربرد: شاخصهای احساسات، میتوانند به شما در تشخیص روندهای بلندمدت بهتر کمک کنند، در حالیکه شاخصهای تکنیکی، بیشتر برای شناسایی فرصتهای معاملاتی کوتاهمدت مناسب هستند.
بهطور خلاصه شاخصهای احساسات، باورهای بازار و شاخصهای تکنیکالی، رفتار بازار را منعکس میکنند. هر دو نوع شاخص میتوانند ابزارهای مفیدی برای معاملهگران باشند، اما مهم است که تفاوتهای آنها را درک کنید و از هر کدام به شیوه صحیح استفاده کنید.
محدودیتهای استفاده از شاخصهای احساسات
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، سیگنالهای دقیق زمانی برای معاملات نیستند. بهعبارت دیگر، صرفاً به این دلیل که یک شاخص، عدد بسیار بالا یا پایینی را نشان میدهد، به این معنی نیست که قیمت دارایی بلافاصله تغییر جهت خواهد داد. این اعداد نوسانی، ممکن است برای مدت طولانی ادامه داشته باشند و حتی در حالیکه معاملهگران موقعیتهای خود را تعدیل میکنند و نوسانات ناپدید میشوند، قیمت به همان صورت باقی بماند، بدون اینکه تغییر جهت قابل توجهی رخ دهد.
بنابراین، بهترین روش استفاده از اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، بهکارگیری همزمان آنها با سایر اشکال تحلیل تکنیکال و بنیادی است. این کار به تأیید نقاط عطف تغییر بازار کمک میکند. بهعنوان مثال، اگر شاهد یک عدد بسیار صعودی در شاخص احساسات به همراه یک نسبت قیمت به درآمد (یا حرکت غیرعادی نزولی) و همچنین شکستهشدن قیمت صعودی باشیم، این نشانگر بسیار معتبرتری از یک روند نزولی پیشرو است تا اینکه صرفاً براساس شاخص احساسات عمل کنیم.
- شاخصهای احساسات میتوانند روندهای کلی را نشان دهند، اما برای پیشبینی دقیق، تغییرات قیمتی مناسب نیستند.
- از این شاخصها در کنار سایر ابزارهای تحلیل مانند تحلیل تکنیکال و بنیادی استفاده کنید.
- به دنبال همبستگی بین شاخصها و قیمت در طول زمان باشید تا الگوهای قابل اعتماد را شناسایی کنید.
- به خاطر داشته باشید که بازارها پیچیده هستند و هیچ روشی برای پیشبینی آینده با اطمینان صددرصد وجود ندارد.
اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال، ابزارهای قدرتمندی برای سرمایهگذاران و معاملهگران هستند که میتوانند به آنها در کسب سود بیشتر و کاهش ریسک کمک کنند. تحلیل سنتیمنتال، یک ابزار تجربی است و به تمرین و تجربه نیاز دارد؛ اما اگر در آن مهارت پیدا کنید، میتوانید احساسات بازار را به خوبی شناسایی کنید. این تحلیل، جایگزین تحلیل تکنیکال و فاندامنتال نیست، بلکه باید در کنار آنها استفاده شود. هیچ روشی برای پیشبینی دقیق آینده بازار وجود ندارد، اما تحلیل سنتیمنتال، میتواند به شما در افزایش احتمال موفقیت کمک کند. با درک احساسات بازار، میتوانید پیشبینی کنید که قیمتها در آینده چه جهتی خواهند داشت. همچنین با استفاده از تحلیل سنتیمنتال، میتوانید فرصتهای خریدوفروش را در بهترین زمان ممکن شناسایی کنید و با درک روانشناسی بازار، معاملات پرخطر و ضرردهنده را بشناسید.
بیشتر بخوانید: قدرت تحلیل احساسات در معاملات فارکس
برای فعالیت حرفهای در بازارهای مالی، بهترین گزینه کارگزاری اپوفایننس است. این مجموعه، بهترین امکانات معاملهگری را در یک پلتفرم جامع و امن برای ابزارهای معاملاتی فارکس، ارزهای دیجیتال، سهامهای بینالمللی و کالاها با کمترین اسپرد و کمیسیون ارائه میدهد.
چگونه رسانههای اجتماعی بر احساسات بازار تأثیر میگذارند؟
در سالهای اخیر، رسانههای اجتماعی به عامل مهمی در شکلگیری احساسات بازار تبدیل شدهاند. پلتفرمهایی مانند Reddit و توئیتر، میتوانند احساسات بازار و نظرات را تقویت کنند، که اغلب منجر به حرکت سریع و احساسات محور در قیمت سهام میشوند. بهعنوان مثال، یک هشتگ پرطرفدار یا یک پست ویروسی در مورد یک شرکت، میتواند به سرعت درک عمومی را تحتتأثیر قرار دهد و بر عملکرد سهام آن تأثیر بگذارد. این تاثیرات میتواند مقطعی یا عمیق باشد و ارزش یک سهم را به چالش بکشد.
آیا بخشهایی در بازار وجود دارند که نسبت به سایر بخشها به شاخصهای سنتیمنت حساستر هستند؟
بله، برخی از بخشها نسبت به تغییرات در احساسات بازار حساستر هستند. فناوری و سهامهای مصرفکننده، جذابیت گستردهای برای سرمایهگذاران دارد و نظرات مثبت و منفی بسیار بیشتری ایجاد میکند. تاسیسات و لوازم غیرمصرفی، به دلایل زیادی پایدارتر هستند. آنها توجه کمتری را به خود جلب میکنند و نوسان کمتری در قیمت دارند.
آیا میتوانم از اندیکاتورها و شاخص های سنتیمنتال برای پیشبینی سقوط بازار سهام استفاده کنم؟
شاخصهای احساسات بازار مانند VIX، میتوانند به رمزگشایی روحیه و انتظارات سرمایهگذاران کمک کنند، اما برای پیشبینی سقوط بازار بیخطا نیستند. این شاخصها منعکسکننده انتظارات جاری یا کوتاهمدت نوسانی هستند، اما نمیتوانند رویدادهای پیشبینینشده یا روندهای بلندمدت اقتصادی را در نظر بگیرند.