در حالی‌که جهان وارد فصلی جدید از بی‌ثباتی اقتصادی، سیاست‌گذاری‌های غافلگیرکننده و تهدیدهای ژئوپولیتیک شده، بازارهای مالی با قدرت واکنش نشان داده‌اند. سرمایه‌گذاران، تریدرها و بانک‌های مرکزی همگی دست به تغییر مسیر زده‌اند و سیگنال‌ها از یک پیام واحد خبر می‌دهند: دوران جدیدی آغاز شده است؛ و طلا، ستاره بلامنازع آن است.
در این مقاله، به بررسی تحولات سه روز گذشته در بازارهای جهانی می‌پردازیم؛ از رکورد تاریخی قیمت طلا و رفتار متزلزل دلار، تا انتظارات از فدرال‌رزرو، خطرات تعرفه‌ای ترامپ و واکنش سرمایه‌گذاران بزرگ در آسیا، اروپا و آمریکا. اگر در بازارهای مالی فعال هستید، خواندن این تحلیل را از دست ندهید.
ترامپ برگ برنده خود را رو می‌کند؛ موج ناآرامی در اقتصاد جهان
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده، در اقدامی بی‌سابقه اعلام کرده که روز چهارشنبه (۲ آوریل) طرحی تحت عنوان «تعرفه‌های متقابل» را معرفی خواهد کرد که به گفته او شامل «همه کشورها» خواهد شد. او این روز را «روز آزادی اقتصادی» نامیده و هشدار داده که دوران امتیازدهی یک‌طرفه به دیگر کشورها پایان یافته است.
اما آنچه بازار را به لرزه انداخته، نه فقط خود تعرفه‌ها، بلکه ابهام عمیق در جزئیات و نحوه اجرای آن‌هاست. در گزارش رسمی دفتر نماینده تجاری ایالات متحده، بیش از ۳۹۰ صفحه از موانع تجاری کشورهای مختلف فهرست شده است، اما هنوز مشخص نیست این لیست چگونه در تصمیمات ترامپ اعمال خواهد شد.
رکوردشکنی تاریخی طلا؛ بالاتر از ترس، بالاتر از کرونا!
در این فضای پرتنش، سرمایه‌گذاران جهانی بدون معطلی به سمت امن‌ترین دارایی جهان، یعنی طلا، هجوم آورده‌اند. قیمت لحظه‌ای طلا (XAU/USD) به ۳۱۴۸.۸۸ دلار رسید که رکورد جدیدی در تاریخ معاملات این فلز گرانبها محسوب می‌شود. این رشد بی‌سابقه حتی رکوردهای ثبت‌شده در دوران بحران کرونا را هم پشت سر گذاشته است.
بر اساس گزارش رویترز، طلا در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ بیش از ۱۵ درصد رشد داشته و از نگاه تحلیل‌گران، عوامل زیر در این رشد بی‌سابقه نقش اساسی داشته‌اند:
- نگرانی از رکود اقتصادی جهانی به‌دلیل سیاست‌های تعرفه‌ای آمریکا؛
- افزایش خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی، به‌ویژه در آسیا؛
- فرار سرمایه از دلار و اوراق خزانه به‌سوی دارایی‌های امن؛
- افزایش نااطمینانی سیاسی در خاورمیانه، اوکراین و تایوان؛
- کاهش احتمالی نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو.
دلار آمریکا؛ غول زخمیِ در مسیر سقوط؟
برخلاف طلا، دلار آمریکا روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد. شاخص دلار (DXY) در سه‌ماهه اول سال، بدترین عملکرد خود در ۹ سال اخیر را تجربه کرده و در برابر سبدی از ارزهای رقیب نزدیک به ۴٪ کاهش یافته است.
دلیل اصلی این ضعف، هجوم سیاست‌های پرریسک ترامپ و کاهش اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به آینده دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی است. برخی تحلیل‌گران حتی هشدار داده‌اند که در صورت تبدیل‌شدن سیاست‌های آمریکا به تهدیدی سیستماتیک برای تجارت جهانی، جایگاه دلار به‌عنوان ستون فقرات سیستم مالی جهان به خطر می‌افتد.
🔍 فدرال‌رزرو زیر ذره‌بین؛ آیا کاهش نرخ بهره در راه است؟
با افزایش فشارهای تورمی و تهدید رکود، گمانه‌زنی‌ها درباره کاهش دوباره نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو شدت گرفته است. بانک گلدمن‌ساکس پیش‌بینی کرده که احتمال رکود آمریکا به ۳۵٪ افزایش یافته و نرخ بهره ممکن است طی ماه‌های آینده کاهش یابد.
این خبر برای طلا و دیگر دارایی‌های بدون بهره مانند بیت‌کوین، خبری خوش است؛ چراکه در شرایط نرخ بهره پایین، هزینه فرصت نگهداری این دارایی‌ها کاهش می‌یابد و تقاضا برای آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
ارزهای جهانی؛ واکنش‌ها متفاوت، اما محتاطانه
ارزهای مهم دنیا واکنش‌های متفاوتی به وضعیت جدید داشته‌اند:
- یورو: با وجود رشد ۴.۵٪ در فصل گذشته، در روز سه‌شنبه با ۰.۱۸٪ کاهش به ۱.۰۸۰۵ دلار رسید. سرمایه‌گذاران انتظار کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی اروپا را دارند.
- ین ژاپن: در برابر دلار تقویت شده و به ۱۴۹.۸۹ رسید. اقتصاد صادرات‌محور ژاپن از تنش‌های تجاری آسیب‌پذیر است، اما در بحران‌ها، ین همچنان یکی از پناهگاه‌های اصلی سرمایه است.
- دلار استرالیا: پس از تثبیت نرخ بهره از سوی بانک مرکزی این کشور، کمی بهبود یافت. اما همچنان در محدوده‌های پایین قیمتی معامله می‌شود.
- فرانک سوییس: به‌عنوان یکی از امن‌ترین ارزهای جهان، در برابر دلار تقویت شد.
بورس و سهام؛ صعود موقتی یا سراب پیش از طوفان؟
شاخص‌های سهام از جمله S&P500 و بورس‌های اروپایی، پس از چند روز افت، در روز دوشنبه و سه‌شنبه رشد جزئی را تجربه کردند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند این رشد بیشتر به‌دلیل تعدیلات پایان فصل و پوشش موقعیت‌های شورت است تا نشانه‌ای از اطمینان بازار.
«جیم رید»، تحلیل‌گر دویچه بانک، در این‌باره می‌گوید:
«تا زمانی‌که مشخص نشود تعرفه‌ها روی کدام کشورها و با چه درصدی اعمال خواهد شد، هرگونه تحلیل صعودی در بازار بورس با تردید همراه است.»
آتش در خاورمیانه و آسیا؛ ریسک‌های ژئوپلیتیک همچنان فعال
تنها تهدید اقتصادی نیست که بازارها را به لرزه انداخته، بلکه تحرکات نظامی و سیاسی نیز بار دیگر نقش پررنگی در تصمیمات سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند:
- چین: مانور نظامی گسترده‌ای در اطراف تایوان انجام داده که هشداری جدی برای سرمایه‌گذاران در بازار آسیاست.
- ایران و روسیه: ترامپ تهدید کرده که در صورت عدم توافق هسته‌ای، ایران را هدف قرار خواهد داد. همچنین، احتمال اعمال تعرفه‌های ثانویه بر نفت روسیه مطرح شده است.
این عوامل به افزایش قیمت نفت کمک کرده‌اند. برنت در حوالی ۷۴.۷۹ دلار و نفت خام آمریکا در ۷۱.۵۲ دلار معامله شد. اما نگرانی از رکود ممکن است در میان‌مدت مانع رشد پایدار قیمت نفت شود.
بیت‌کوین در سایه طلا می‌درخشد؟
در کنار طلا، بیت‌کوین نیز از نااطمینانی‌های جهانی سود برده و با ۲.۴٪ رشد به ۸۳٬۰۴۰ دلار رسید. اگرچه BTC هنوز فاصله زیادی تا سقف تاریخی خود دارد، اما در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی، بسیاری از سرمایه‌گذاران به آن به‌عنوان پناهگاهی دیجیتال نگاه می‌کنند.
پیامدهای معاملاتی برای تریدرها: آماده نوسانات شدید باشید
برای تریدرها و تحلیل‌گران بازار، پیام واضح است:
- بازار در شرایط نوسانی شدید قرار دارد؛
- طلا و دارایی‌های امن در کوتاه‌مدت برنده اصلی خواهند بود؛
- دلار همچنان تحت فشار سیاست‌گذاری قرار دارد؛
- تصمیمات فدرال‌رزرو در روزهای آینده نقش کلیدی خواهند داشت؛
- گزارش‌های اقتصادی (JOLTS و NFP) به‌دقت رصد می‌شوند؛
- فرصت‌های طلایی در دل بحران‌ها نهفته‌اند، اما فقط برای کسانی که آمادگی کامل دارند.
در بحبوحه بحران، فقط استراتژی نجات‌بخش است
با توجه به چشم‌انداز مبهم سیاست خارجی آمریکا، تعرفه‌های قریب‌الوقوع، فشار بر دلار و رکوردشکنی طلا، بازارهای جهانی وارد مرحله‌ای حساس شده‌اند. آنچه در روزهای آینده رخ می‌دهد، نه‌تنها روند کوتاه‌مدت، بلکه چشم‌انداز میان‌مدت بازار را نیز تعیین خواهد کرد.
تریدرهایی که به‌موقع موقعیت خود را بازتنظیم کرده و ابزارهای هج و مدیریت ریسک را فعال کرده‌اند، می‌توانند نه‌تنها از ضرر جلوگیری کنند، بلکه از این بی‌ثباتی برای سودآوری نیز بهره‌مند شوند.
۲ آوریل، روزی است که باید آن را در تقویم‌های مالی با رنگ قرمز علامت‌گذاری کرد.
