ریسک‌پذیری یا تحمل ریسک، نشان‌دهنده میزان آمادگی شما برای پذیرش نوسانات و خطرات در سرمایه‌گذاری است؛ هرچه این تحمل بیشتر باشد، امکان دستیابی به بازدهی بالاتر نیز افزایش می‌یابد. شناخت دقیق سطح تحمل ریسک، به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های سرمایه‌گذاری متناسب با اهداف مالی و افق زمانی خود انتخاب کنید. برای آشنایی بیشتر با نحوه تعیین سطح تحمل ریسک و تأثیر آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری، مقاله کامل را در اپوبلاگ مطالعه کنید.
ریسک پذیری یا تحمل ریسک چیست؟
میزان تحمل بریسک، تحمل خطر یا گنجایش برای پذیرش خطر، یک معیار فردی است که نشان می‌دهد تا چه اندازه شما تمایل دارید در پوزیشن‌های معاملاتی خود، ریسک را به‌عنوان یک سطح مشخص از سود فرضی بپذیرید. اصولاً، هرچه سرمایه‌گذاری با ریسک بیشتری همراه باشد، پتانسیل سود و بازدهی بالاتر خواهد بود؛ اما هم‌زمان، خطر از دست‌دادن سرمایه نیز افزایش خواهد یافت. افراد این ارتباط را که درواقع همان ارتباط ریسک و بازده نامیده می‌شود، به‌عنوان قانون الاکلنگ در بازار بورس می‌شناسند.
در دسته‌های مختلف دارایی‌ها، سطوح متفاوتی از ریسک و بازده وجود دارد. به‌عنوان مثال، سهام شرکت‌ها معمولاً به‌عنوان دارایی‌های با ریسک بیشتر شناخته می‌شوند، زیرا از نوسان‌پذیری بیشتری در بازده خود بهره‌مند هستند. درمقابل، اوراق مشارکت معمولاً به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک کمتر در نظر گرفته می‌شوند؛ زیرا بازده نسبتاً ثابتی دارند و به‌همین دلیل به آن‌ها «اوراق با درآمد ثابت» نیز می‌گویند.
علت اهمیت موضوع تحمل ریسک در حوزه سرمایه‌گذاری
یکی از گام‌های اساسی در فرآیند تخصیص دارایی‌ها، تعیین سطح تحمل ریسک یا گنجایش برای پذیرش خطر است که به‌عنوان ابتدایی‌ترین و احتمالاً مهم‌ترین مرحله در پروسه سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود. این سطح تحمل، عامل تعیین‌کننده‌ای است برای اینکه متوجه شوید حداکثر تا چه میزان مبلغ را برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف نظیر سهام، اوراق مشارکت، ارز، طلا، مسکن و بانک در نظر می‌گیرید.
میزان ریسک پذیری یا تحمل ریسک شما به ویژگی‌های چندگانه‌ای بستگی دارد که مرتبط با موقعیت شما هستند. برخی از این متغیرها عبارت‌اند از:
- افق زمانی سرمایه‌گذاری شما (بلندمدت، میان‌مدت یا کوتاه‌مدت)
- موقعیت شخصی شما
- سبک سرمایه‌گذاری شما (تهاجمی، محافظه‌کار، با ریسک متوسط، ریسک‌گریز یا ریسک‌پذیر)
آگاهی افراد نسبت به میزان ریسک پذیری چه کمکی می‌کند؟
نکات مهم جهت تعیین اهداف سرمایه‌گذاری شما، به شما امکان می‌دهد مشخص کنید که برای دستیابی به اهدافتان، چه مقدار سرمایه و چه زمانی نیاز دارید. به‌طور کلی، زمان بیشتر پروسه سرمایه‌گذاری شما را ترغیب می‌کند که ریسک بیشتری را بپذیرید. همچنین، با کاهش مدت زمان برای دستیابی به اهداف، ممکن است تمایل شما به پذیرش ریسک نیز کاهش پیدا کند. در این راستا، یک چارچوب مناسب این است که برای اهداف مالی کوتاه‌مدت (کمتر از ۲ تا ۳ سال)، پذیرش ریسک کمتر ایده‌آل است، در حالی‌که برای اهدافی با مدت زمان ۱۰ سال یا بیشتر، پذیرش ریسک بیشتر موجب پاداش بالاتر خواهد شد. در مورد دوره‌های زمانی میان این دو، احتمالاً یک استراتژی با ریسک متوازن بهترین گزینه است.
در این راه، لازم است شرایط شخصی خود را نیز در نظر بگیرید:
- آیا شرایط شغلی شما ثابت است یا دائماً در حال تغییر؟
- آیا به تازگی شروع به کار کرده‌اید یا حقوق بازنشستگی نزدیک است؟
- در صورت نیاز ناگهانی به پول، چه اتفاقی می‌افتد؟
بیشتر بخوانید: نسبت ریسک به پاداش در فارکس
سطوح مختلف ریسک پذیری یا تحمل ریسک
سطوح ریسک پذیری به‌طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- ریسک پذیری بالا: افرادی که با درجه بالایی از تحمل ریسک و تغییرات روبرو هستند؛ به‌دنبال فرصت‌ها و موقعیت‌های نوآورانه می‌گردند و تمایل دارند به‌عنوان پیشروانی در صنعت و بازار عمل کنند.
- ریسک پذیری متوسط: افرادی که در تصمیم‌گیری‌ها و رویکردهای خود، توازنی بین تحمل ریسک‌ها و احتیاط حاصل می‌کنند. آن‌ها تصمیم‌های خود را با توجه به مزایا و معایب موجود می‌پذیرند.
- ریسک پذیری پایین: افرادی که به‌دنبال حفظ ثبات و کاهش عدم قطعیت‌ها هستند و تمایلی به تحمل ریسک‌های بزرگ ندارند. این دسته‌بندی‌ها ممکن است در افراد و سازمان‌ها به تفاوت‌هایی وابسته باشد و در طول زمان تغییر پیدا کند.
فرایند مدیریت ریسک
مدیریت ریسک در پروژه‌ها به‌عنوان یک فرآیند حیاتی مطرح می‌شود که شامل ارزیابی ریسک و استراتژی‌های کاهش خطرات احتمالی است. در ارزیابی ریسک، ابتدا خطرات شناسایی و تأثیرات آن‌ها ارزیابی می‌شوند؛ که این فرایند به تدوین یک لیست خطرات خلاقانه و منظم نیاز دارد.
- شناسایی خطر: یک رویکرد سازمان‌محور به شناسایی خطرات شامل استفاده از چک لیست خطرات ممکن و ارزیابی احتمال وقوع آن‌ها در پروژه می‌شود. برخی سازمان‌ها بر اساس تجربیات پروژه‌های گذشته، چک لیست‌های خطرات تدوین می‌کنند، که به مدیر پروژه و تیم کمک می‌کند تا خطرات خاصی را شناسایی و در چک لیست تفکر تیم گسترش دهند. همچنین، تجربیات گذشته به‌عنوان منابع ارزشمندی برای شناسایی خطرات پیشرو در برنامه‌ریزی خدمت می‌کند.
- ارزیابی ریسک: پس از شناسایی ریسک‌های احتمالی و توجه به ریسک پذیری یا تحمل ریسک خود، لازم است هر نمونه از ریسک را بر اساس احتمال وقوع و میزان ضرر احتمالی ارزیابی کنیم؛ چراکه همه خطرات برابر نیستند و احتمال وقوع برخی از رویدادهای خطرناک بیشتر از دیگری است و هزینه ریسک می‌تواند متفاوت معرفی شود.
بیشتر بخوانید: دراوداون و ماکسیموم دراوداون در فارکس
بیشتر بخوانید: تکنیک های مدیریت ریسک فارکس
روش‌های مدیریت ریسک
روش‌های مدیریت ریسک در هنگام برنامه‌ریزی با توجه به این نکته که خطرات هنوز نامعلوم هستند یا رخ نداده‌اند، اهمیت زیادی دارند. ۳ راه اصلی برای مدیریت ریسک وجود دارد:
- اجتناب: بهترین راه برای مدیریت ریسک، اجتناب از آن است. اگر می‌توانید از وقوع یک خطر جلوگیری کنید، به برنامه شما آسیب نمی‌رساند. دور شدن از صخره، نمونه‌ای ساده از اجتناب است.
- کاهش: اگر جلوگیری از وقوع خطر ممکن نباشد، می‌توانید سعی کنید تا تأثیرات آن را کاهش دهید. این به آن معناست که اقداماتی انجام دهید تا کمترین آسیب ممکن به برنامه شما برسد.
- پذیرفتن: هنگامی که امکان اجتناب یا کاهش تأثیر ریسک وجود ندارد، تنها گزینه‌ای که باقی می‌ماند پذیرفتن آن است. اما پذیرفتن ریسک نیازمند بررسی گزینه‌های جایگزین و دانستن پیش‌زمینه کامل خطرات مرتبط است.
مزایای ریسک پذیری یا تحمل ریسک زیاد چیست؟
همان‌طور که اشاره شد، جدا از اینکه تحمل ریسک چالش‌های زیادی را دربر دارد، تأثیر قابل توجهی نیز بر زندگی ما خواهد داشت. در این بخش، به بررسی فواید تحمل ریسک به‌میزان زیاد می‌پردازیم.
داشتن حس موفقیت
احساس موفقیت با قراردادن خود در معرض موقعیت‌هایی که با ریسک زیاد آغاز می‌شود. ممکن است آغاز کار ترسناک به‌نظر بیاید، اما تجربه ریسک پذیری یا تحمل ریسک، حتی اگر به‌دقت طبق برنامه پیش نرود، می‌تواند تجربه‌ای هیجان‌انگیز و نوآورانه را به ارمغان بیاورد. شجاعت و شهامتی که در انجام فعالیت‌هایی با ریسک زیاد نمایان می‌شود، سبب ایجاد اعتمادبه‌نفس خواهد شد.
از بین بردن عقاید قدیمی
یکی از مزایای ویژگی ریسک پذیری این است که شما با شجاعتی قابل تحسین، قانون‌های قدیمی و گاهاً نادرست خود را پاک می‌کنید و به دیدگاه‌های جدیدتر راجع به مسائل مختلف پی می‌برید. در برخی از مواقع، ما میان باورها و پیش‌فرض‌هایی درباره خود و نحوه عملکرد جهان گیر می‌کنیم که به تحقق اهدافمان کمکی نمی‌کند. تحمل ریسک می‌تواند به شما کمک کند تا شواهدی را ارائه دهید که داستان‌های قدیمی را رد کنید. حتی اگر تغییراتی در زندگی خود ایجاد نکنید، ترک کردن این افکار منفی می‌تواند به‌طریقی شگفت‌آور محسوب شود.
افزایش عزت نفس
یکی دیگر از مزایای ریسک‌پذیری زیاد، افزایش عزت نفس است. هرچه با چالش‌ها و اقدامات جدید بیشتر دست و پنجه نرم کنید، گنجایش خود برای مدیریت شرایط بحرانی را بهبود خواهید داد. این تجربه‌ها شما را به فردی با اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیرتر تبدیل می‌کند. افزایش عزت نفس همچنین می‌تواند تاثیر مثبتی بر مهارت‌های تصمیم‌گیری شما داشته‌باشد.
افزایش خلاقیت
یکی از دیگر اثرات ویژگی تحمل ریسک، فراهم کردن فرصت‌ها و موقعیت‌های جدید برای شماست. خروج از حاشیه امنتان می‌تواند در ایجاد فرصت‌های متعدد، چه از نظر حرفه‌ای و چه از نظر شخصی، تأثیرگذار محسوب شود. همچنین ممکن است متوجه شوید که توانسته‌اید کسب‌وکار خود را بهبود ببخشید و در حوزه خود به یک قدرت برجسته تبدیل شوید. تمام این امکانات با انجام ریسک‌های هوشمندانه قابل دستیابی هستند.
افزایش انعطاف‌پذیری
توانایی تحمل ریسک همچنین می‌تواند شما را در یادگیری روش مقابله با پیامدها و شکست‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری در مواجهه با چالش‌ها تقویت کند. شما درخواهید یافت که بدون پیش‌فرض‌های محدودکننده، می‌توانید پیشرفت و با کشف مسیرهای مختلف برای موفقیت، مهارت‌های بیشتری کسب کنید.
بیشتر بخوانید: مدیریت ریسک در فارکس
چگونه میزان ریسک پذیری یا تحمل ریسک خود را افزایش دهیم؟
افزایش ریسک‌پذیری فقط به اعتماد به نفس مربوط نمی‌شود، بلکه به توانایی مدیریت شکست پس از ریسک بستگی دارد. فرد باید بداند حتی در صورت شکست، ابزار مقابله را در اختیار دارد. برای تقویت ریسک‌پذیری، می‌توان روحیه جنگجویی را با تمرین بالا برد. این مهارت در مسیر موفقیت بسیار مؤثر است. در ادامه چند نکته کلیدی برای بهبود تحمل ریسک آمده است:
ترید یعنی کار با ناشناخته‌ها
اهمیت درک معنای «سروکار داشتن با ناشناخته‌ها» معجزه می‌کند. هرچند ممکن است سیستمی داشته‌باشید که بر اساس نتایج قبلی آن را به‌کار بگیرید، اما هر استراتژی یا معامله‌ای، در هر لحظه ممکن است با شکست مواجه شود. پس از اینکه بر اساس معیارهای خود وارد معامله شدید، دیگر در کنترل شما نیست که قیمت به حد سود یا حد ضرر شما برسد.
اگر win rate بالایی دارید، ریسک پذیری یا تحمل ریسک بیشتری داشته باشید!
زمانی که افراد امکانات بیشتری برای به‌دست آوردن سود در یک معامله دارند، تمایل دارند ریسک بیشتری را بپذیرند. آیا منطقی به‌نظر می‌آید زمانی که نرخ پیروزی شما 75٪ است، بیشتر از زمانی که نرخ پیروزی استراتژی معاملاتی شما 50٪ است، ریسک کنید؟ نرخ پیروزی کمتر به‌این معناست که احتمال معاملات ناموفق بیشتر خواهد بود. با این حال، نسبت ریسک به ریوارد «پاداش» نیز باید منطقی انتخاب شود و اگر روند افزایشی سودهای یک معامله محدود شود، معامله توجیه ندارد و نباید به افزایش حجم بپردازد.
بیشتر بخوانید: روانشناسی ریسک
در ریسک پذیری یا تحمل ریسک، احساسات خود را کنترل کنید
اگر هدف شما از تریدکردن کسب درآمد است، باید با جدیت و تعهد به این کار بپردازید. یک پوزیشن خوب اغلب چالش برانگیز است. این مسئله ممکن است برخی را به اندازه کافی جذب نکند، اما درواقعیت، تریدکردن به‌معنای مواجهه با احتمالات است. اگر هنگام انجام معاملات هیجانی می‌شوید، سود خود را جشن می‌گیرید یا بر اثر ضررهای خود ناراحت می‌شوید، نشانه‌ای از غیرحرفه‌ای بودن شماست. درواقع، این ممکن است نشانگر یک رویکرد قماری محسوب شود.
هوشمندانه هدف‌گذاری کنید
تعیین هدف به شما انگیزه و انرژی لازم را می‌دهد. اولین گام در ریسک پذیری یا تحمل ریسک، تعیین یک هدف کاملاً واضح است. سپس، این هدف را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و در طول مسیر با مشکلات آن مواجه شوید. این فرآیند باعث می‌شود که در هر لحظه به هدف خود فکر کنید و توانایی غلبه بر ترس‌های خود را به‌دست آورید. اگر از ابتدا بدانید که مسیری واضح برای رسیدن به هدفتان وجود دارد، شما با شکست‌ها بهتر می‌توانید کنار بیایید. مهارت ریسک‌پذیری به شما کمک می‌کند که از مراحل مختلف با اطمینان عبور کنید. در نتیجه، شکست‌ها به چشمه‌های موفقیت تبدیل می‌شوند و از اینکه خطرات را پذیرفته‌اید، لذت می‌برید.
کنار گذاشتن ترس در ریسک پذیری یا تحمل ریسک
یکی از دلایل اصلی کاهش تمایل به پذیرش ریسک، حضور ترس در ذهن است. برای دستیابی به موفقیت، لازم است ترس را پشت سر بگذارید، زیرا این احساس می‌تواند یک مانع قدرتمند برای پیشرفت شما معرفی شود. غلبه‌بر ترس از طریق مواجهه مستقیم با آن امکان‌پذیر است، زیرا اساساً ترس یک خلق و خوی ذهنی است.
افزایش انگیزه در ریسک پذیری یا تحمل ریسک
با داشتن انگیزه و شوق، می‌توانید ذهن خود را به‌طور کامل به ریسک پذیری عادت بدهید؛ به‌گونه‌ای که دیگر امکان ندارد به موانع و ترس‌هایتان توجه کنید. اگر اقدام به انجام یک کار در حالت معمولی کنید، ممکن است به نظرتان ترسناک بیاید و فکر کنید که قادر به انجام آن نیستید؛ اما گاهی اوقات، انجام دادن آن کار در زمانی که مملو از شور و اشتیاق و انگیزه هستید، می‌تواند راه‌حلی موثرتر معرفی شود. از‌همین‌رو، برای انجام کارهایی که تحمل ریسک در آن‌ها حائز اهمیت است، انگیزه خود را بالا ببرید.
شما برای انجام معاملات فارکس و ارزهای دیجیتال، نیاز به یک بروکر قابل اعتماد دارید. بروکر اپوفایننس در این حوزه، خدمات ویژه‌ای ارائه می‌کند که می‌توانید در آن ثبت‌نام کنید و برترین خدمات را دریافت نمایید.
در این مقاله، به اهمیت ریسک پذیری یا تحمل ریسک در حوزه سرمایه‌گذاری پرداختیم. باتوجه به نکات مطرح شده، مشخص شد که تحمل ریسک در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری نقش بسیار حیاتی دارد.
از آنجایی که بازارهای مالی تغییرات پیوسته دارند، انجام تحلیل دقیق و مدیریت موثر ریسک از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله بر ضرورت توازن میان ریسک و بازده، اهمیت تعیین اهداف سرمایه‌گذاری و استراتژی‌های متناسب با ریسک پذیری و همچنین اثربخشی ابزارها و مدل‌های مدیریت ریسک تأکید داشته است. این نکات از اهمیت زیادی برای افراد و شرکت‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری در زمینه سرمایه‌گذاری برخوردار است و به آن‌ها کمک می‌کند تا با یک رویکرد هوشمندانه به‌دنبال بهینه‌سازی استراتژی‌های خود باشند.
چرا ریسک پذیری در سرمایه‌گذاری به یک عنصر اساسی تبدیل شده است و چه تأثیری بر تصمیمات تریدرها دارد؟
تحمل ریسک به‌دلیل تغییرات پیوسته در بازارهای مالی، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر تصمیمات تریدرها دارد و نقش اساسی در موفقیت یا شکست افراد ایفا می‌کند. تریدرها با تعیین سطح مناسب ریسک پذیری، قادر هستند به بهترین شکل ممکن با تغییرات بازار روبرو شوند و بازده مطلوب را حاصل کنند.
چطور استفاده از ابزارها و مدل‌های مدیریت ریسک می‌تواند در بهبود ریسک پذیری تریدرها کمک کند؟
ابزارها و مدل‌های مدیریت ریسک، از جمله تحلیل سناریوها، مدل‌های ارزیابی تأثیر و استفاده از تنوع در پرتفوی سرمایه، می‌توانند به افراد کمک کنند تا در مواجهه با ریسک‌های بازاری، نظیر نوسانات قیمت‌ها، بهترین تصمیمات را اتخاذ کرده و سودآوری خود را حفظ کنند.
چه اقداماتی می‌تواند در جهت افزایش آگاهی تریدرها از ریسک پذیری انجام شود؟
اقداماتی نظیر بهره‌گیری از آموزش‌ها و کارگاه‌های آموزشی متنوع می‌توانند در افزایش آگاهی و بهبود تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر ریسک نقشی اساسی ایفا کنند.
